Buổi họp đầu năm đã trở thành nỗi ám ảnh của tôi, dường như đó là dấu hiệu một năm học mới vô cùng tẻ nhạt đối với tôi.
Hôm ấy, mọi người gặp mặt đầu năm học để họp hội đồng nhưng dường như buổi họp trở thành buổi gặp gỡ để khoe giàu của các “đại gia” (???). Tôi vốn không thích phụ nữ cho lắm, (tất nhiên là ngoại trừ những người tôi yêu thương, quý mến và tôn trọng nhé!), thế mà trong cơ quan đến đâu cũng dễ gặp đàn bà và cái sự khoe khoang, người khoe xe, người khoe quần áo, kẻ khoe cái đầu tóc, kẻ khoe dâu rể mới,... thậm chí có kẻ khoe giàu hộ cho ông nọ bà kia ở tận đẩu tận đâu không liên quan gì đến mình. Ôi, cái bệnh khoe khoang đã trở thành căn bệnh trầm kha trong cái ngôi trường này từ bao giờ thế? Người người khoe giàu, nhà nhà khoe giàu, trẻ khoe, già khoe, họ hồn nhiên khoe mà không hề nghĩ đến có những người phải chạnh lòng khi nghe họ khoe. Đến bác bảo vệ cũng phải lên tiếng. Nực cười quá! Chẳng biết thái độ đối nhân xử thế học vứt đi đâu cả rồi ???
Tôi thầm nghĩ, những ngày tháng Bảy lịch sử này nhiều hoạt động hướng về ngày Thương Binh Liệt Sỹ 27/7, trong khi nhiều người đang tưởng nhớ đến công lao của bao anh hùng liệt sỹ đã hi sinh cuộc sống của bản thân mình cho độc lập mà ở đây sao không thấy ai nghĩ gì??? Trong đầu họ chẳng mảy may nghĩ rằng hôm nay họ được ngồi đấy khoe giàu là họ đang ngồi trên máu xương của lớp lớp người đi trước đã ngả xuống. Tôi cố tìm đâu đó trong những câu chuyện rôm rả ấy xem có ai đó có một ý nghĩ gì về ngày đó không. Tuyệt nhiên không có. Tôi đành bắt chuyện với một người đáng bậc mẹ của tôi và cố tình lái họ sang điều tôi đang suy nghĩ thì điều tôi nhận được là cái nhìn không thiện cảm rồi bị người đó lờ tôi đi nhanh chóng. Chắc trong đầu cho rằng tôi làm bộ. Người phụ nữ ấy trước đây khi con cái còn nhỏ, gia đình khá chật vật vì nuôi con ăn học thì tính tình rất khiêm nhường, cư xử dễ chịu khiến tôi rất tôn trọng. Nhưng nay thì mọi chuyện đã khác hoàn toàn. Người ấy cũng bị bệnh khoe giàu không khác gì họ, mà lại là khoe giàu hộ nữa chứ. Ôi dào...! Thế mới biết rằng không thể tin được rằng bản chất con người là bất biến. Có chăng nó chỉ tiềm ẩn bên trong và khi có cơ hội thì nó bộc phát ra ngoài mà thôi.
Nhiều kẻ suốt ngày quanh quẩn từ nhà ra ngõ, đến trường rồi lại về nhà với những chuyện vặt vãnh trong cuộc sống không thoát khỏi chủ đề cơm áo gạo tiền nhưng cứ tưởng mình hiểu xa biết rộng lắm. Họ nói như thể là biết tuốt, chẳng khác nào kẻ giảng đạo “khẩu thuyết vô bằng”. Tôi nghe và biết rằng họ đang nói dối, họ nói mà còn thấp thỏm lo bị lộ rằng mình đang nói dối. Thật tội nghiệp quá đi!
Tôi vốn là kẻ rất tin tưởng vào những đúc kết của cha ông qua các câu ca dao tục ngữ, nhưng giờ thì tôi băn khoăn đi tìm câu trả lời cho câu tục ngữ “Giàu làm chị, khó làm em”, rằng câu này liệu có đúng trong mọi trường hợp hay không? Cuối cùng tôi khẳng định là không hoàn toàn đúng trong mọi trường hợp. Ít nhất là với tôi trong cuộc sống và với tôi cả trong công việc. Mấy kẻ “đại gia” trong cơ quan hàng ngày vẫn nhìn tôi là một kẻ “nghèo mạt hạng” (không phải quá nhạy cảm tôi cũng đọc trong mắt họ rõ thấy điều đó) nhưng với tôi, tuyệt nhiên cái sự “đại gia” của họ chẳng hề có ảnh hưởng gì đến bản thân mình cả về chiều hướng tiêu cực lẫn tích cực. Ở đời chẳng ai cho không tôi cái gì và tôi cũng chưa bao giờ nhận không của ai cái gì. Có chăng là sự trao đổi lẫn nhau giữa kẻ có tiền với kẻ nghèo như tôi nhưng là tỷ phú về thời gian và công việc, về mồ hôi nước mắt, về trí tuệ tâm lực với nhau. Người ta giàu về vật chất, tôi giàu về trí tuệ. Đó là một điều chắc chắn. Tôi cũng phải trầy da tróc vảy mới có một điều gì đó. Tính tôi nếu nhận không của ai đó cái gì thì tôi không thể yên lòng hưởng thụ rồi quên đi được. Nhớ có lần vào dịp lũ lụt năm ngoái, lúc mẹ tôi chèo thuyền sang đón tôi về thì gặp một đồng nghiệp trong cơ quan, họ xuống hỏi thăm động viên và đưa mẹ tôi 100k. Thú thật trong lòng tôi lúc ấy không lấy gì làm thoải mái, tủi hơn là vui mừng. Tôi thấy thương mẹ mình lắm. Nước mắt tôi lăn vào trong. Sau đó tôi gọi ngay cho một đồng nghiệp chia sẻ và tỏ rõ quan điểm là tôi không muốn điều đó ở người bạn đồng nghiệp ấy. Bởi người đó với tôi vốn là như mặt trăng với mặt trời, không bao giờ muốn nhìn nhau. Chẳng qua đó là sự bằng mặt giả tạo. Tôi sẽ nhớ rất rõ câu chuyện đó và có cơ hội tôi sẽ trả. Đó là điều tôi cần làm.
Ở cơ quan tôi bây giờ “Âm thịnh, dương suy” trầm trọng. Bọn đàn ông “mặc quần lụa” dạo này có nguy cơ nhiều lên, và đàn bà “Trưng Trắc, Trưng Nhị” cũng ngày càng không ít. Những câu chuyện vui vẻ về cuộc sống ngày càng trở nên hiếm hoi lắm! Họ đến cơ quan ngoài giảng dạy chỉ thấy toàn những toan tính, đố kỵ, hẹp hòi, hơn thua. Quả thật cuộc sống vốn đã nặng nề càng trở nên nặng nề gấp bội với những tư tưởng và con người ấy. Tôi nói vậy không phải nói càn mà hoàn toàn có cơ sở. Tôi ít nhiều cũng có điều để tự hào rằng mình khác họ nhiều. Một người anh thân thiết của tôi ở Mỹ đã viết về tôi: “Với anh, em luôn là một thằng đàn ông đúng nghĩa và có lẽ còn "đàn ông" hơn cả vô số đàn ông trên cõi đời này. Anh nói như vậy là vì anh nghĩ một người đàn ông đúng nghĩa không thể hẹp hòi và thiển cận đến mức để những suy nghĩ và lời nói của mình làm tổn hại đến người khác cho dù ở bất kỳ cấp độ nào và về mặt tinh thần hay thể xác. Với ý nghĩ như vậy, nhìn chung quanh, đôi khi anh không thực sự thấy có nhiều "đàn ông". Vâng! Không chỉ đàn bà mới là những kẻ đáng chê trách, mà ngay cả đàn ông cũng không hơn gì.
Ôi chao cái sự đời...! Đúng như Cụ Nguyễn Du đã viết: “Bắt phong trần phải phong trần / Cho thanh cao mới được phần thanh cao”.
Với tôi bây giờ bức xúc gì thì viết ra điều đó để xã stress thôi, chẳng có gì phải lo ngại. Từng đi khắp Nam Bắc đến vùng Tây Nguyên xa xôi, từng cống hiến tuổi xuân cho xã hội, từ nơi đô hội phồn hoa đến chốn rừng thiêng nước độc tôi đều nếm trải. Nếm thất bại nhiều hơn thành công, trải chông gai nhiều hơn bằng phẳng. Với tôi bây giờ dường như mọi biến cố trong cuộc đời không còn tác động nhiều đến tâm lý nữa. Tôi muốn làm một kẻ vô cảm trước những cám dỗ vật chất nhưng phải mềm lòng trước những mảnh đời bất hạnh mà thôi.
Nhân đây tặng thêm bài viết hay về sự khoe khoang:
Từ đứa nhỏ khoe cái áo mới đến người lớn khoe có cái nhà đẹp, cái xe đắt tiền bản chất không khác nhau (thích được khen). Người Việt chúng ta có rất nhiều thứ để khoe (quần áo, xe cộ, nhà cửa, tiền của, gia thế, địa vị, con cái…). Về khoe quần áo, một bữa tiệc cưới gây ấn tượng mạnh cho tôi mãi đến bây giờ. Bàn tôi có 10 người gồm 5 bà, 2 đứa bé một Việt, một Mỹ với mẹ em và tôi. Ăn chưa hết món thứ nhất thì bà mặc áo dài xanh đứng lên bỏ đi, lúc sau bà ta mặc váy đỏ, sơ – mi đỏ rực rỡ, cổ đeo giây chuyền vàng to bản vàng khè nhí nhảnh đi vào. Bốn bà kia thấy thế lần lượt từng bà đứng lên, bàn ăn lại có 4 bộ quần áo mới xanh xanh, đỏ đỏ. Nhưng chưa hết, ăn xong chừng 3 món hai bà ngồi giữa đứng lên, ba bà nữa đứng lên, làm bàn ăn bỏ trống một nửa. Lúc sau bàn chúng tôi có 5 bộ quần áo mới nữa vàng vàng, xanh xanh, đỏ đỏ; vàng đeo đầy cổ, đeo cả ở 2 tay, 2 chân.
Em bé Mỹ ngồi bên tôi trố mắt ra nhìn, bé hỏi tôi:
- Sao các bà thay đồ hoài vậy?
May lúc ấy ông thợ ảnh đến, tôi nói tránh đi:
- Các bà ấy thay đồ để chụp ảnh. Người Việt Nam thích chụp ảnh!
Tôi còn được nghe nói có những bữa tiệc chẳng những các bà mà cả các ông cũng đi thay bộ mã tới 2, 3 lần. Có lẽ trên thế giới không có người nước nào có lối sống kỳ lạ như vậy. Tại chúng ta mang nhiều mặc cảm đói rách chăng? Có thể thế, cộng thêm tính khoe khoang sẵn có.
Người có tiền thì may, người không có tiền đi thuê ở mấy tiệm đồ cưới, nhưng cũng có những người dám tới mấy tiệm bán quần áo, nữ trang sang trọng của người Mỹ mua về mặc đi ăn đám cưới sau đó đem trả lại lấy tiền về. Lối mua bán kém lương thiện như thế ở đâu cũng thấy nói tới.
Chúng ta có nhiều cái khoe, trong các cuộc gặp gỡ, họp mặt, người ta hay tự giới thiệu tôi là Kỹ sư A và đây, vợ tôi Tiến sĩ M. Ngoài giới thiệu bản thân người ta còn tìm cách để có dịp nào đó trong câu chuyện khoe về gia thế, dòng dõi qúi phái của mình, khoe cái xe Cadillac, Mercedes mới mua ...
Khoe trong chỗ bạn bè quen biết chưa đủ, đôi khi người ta còn viết báo, làm thơ khoe vợ (hay chồng) trước đây nắm chức vụ gì ở Việt Nam, con cái mấy người có bằng bác sĩ, kỹ sư… để bà con xa gần đều biết.
Trong một cuộc hội nghị văn chương có tính cách quốc tế nọ, vị đại biểu Việt Nam thay vì trình bày những vấn đề liên hệ lại tự “giới thiệu” trước đây mình làm gì, sau năm 1975 sang Mỹ học đậu Bachelor rồi đậu tới cả Master. Ông ta quên rằng trong giới văn, thi sĩ người ta không để ý đến bằng cấp mà chú trọng vào tài năng thực sự. Thi hào Nguyễn Du chỉ có bằng Tú Tài, văn hào Anatole France nước Pháp rớt Tú Tài, thi sĩ Tản Đà Việt Nam hình như không có cái bằng nào cả.
Tính khoe khoang của chúng ta thật quá đáng.
Việc khoe khoang cái mình có đã xấu, đã kỳ nhiều người đi xa hơn khoe khoang những cái mình không có để người khác khen hoặc phục nể. Đó là nói khoác, nói không đúng sự thật.
Thời nào và ở đâu chẳng có người nói khoác nhưng ngày xưa người ta nói khoác (nói phét) không hẳn để khoe hão về mình mà nói làm cho người khác ngạc nhiên, nói cho vui nên nói khoác mà có khi vẫn để cho người ta biết mình nói khoác. Mời độc giả đọc bài thơ do Cụ Ôn Như Nguyễn văn Ngọc sưu tập đăng trong Nam Thi Hợp Tuyển (Nhà xuất bản Bốn Phương tái bản, trang 85) để hiểu người xưa nói khoác:
Anh Nói Khoác
Ta con ông Cống, cháu ông Nghè,
Nói có trên trời dưới đất nghe.
Sức khoẻ Hạng Vương cho một búng,
Cờ cao Đế Thích chấp đôi xe.
Nhảy ùm xuống biển lôi tàu lại,
Chạy tốc lên non bắt cọp về.
Độ nọ vào chơi trong nội phủ,
Ba ngàn công chúa phải lòng mê.
Vô Danh
Đọc bài thơ trên chúng ta thấy tức cười, biết là nói khoác nhưng đọc cho vui, đọc để giải trí. Tuy nhiên chẳng ai ưa người chuyên môn nói khoác.
Câu chuyện xưa kể đại khái một ông nói khoác khoe mới trông thấy trái bí to bằng cái nong phơi lúa (đường kính độ 2 mét hay 6 feet). Ông ngồi bên thấy thế nói:
- Bác nói trái bí to bằng cái nong đâu có lớn lắm, hôm trước tôi thấy một cái chảo to bằng cái đình làng mới khiếp chứ!
Ông nói khoác hỏi:
- Bác nói phét rồi, người ta đúc cái chảo quá to như thế để làm gì chứ?
- Ấy, để nấu trái bí của bác!
Ngày nay bản chất của nói khoác thay đổi, danh xưng cũng thay đổi, số người nói khoác tăng lên gấp bội có lẽ do cuộc chiến tàn khốc và kéo dài vừa qua làm xã hội xáo trộn, luân lý đạo đức suy đồi, lòng người đảo điên theo. Người ta nói khoác không phải để vui chơi, đùa giởn như xưa mà nói khoác để lòe người khác, để đề cao mình và nói khoác quá nên kêu là “nổ”. Nổ như đại bác, nổ như kho đạn nổ.
Những năm trước Việt kiều về thăm quê ăn mặc se sua, tay cầm chai nước, vàng đeo đầy người hỏi ra nếu không là bác sĩ thì cũng kỹ sư, luật sư, chức vụ dở lắm cũng giám đốc (manager), tổng giám đốc. Đàn ông nếu trước kia đi lính thì nói khoác là sĩ quan, quan cấp úy thì nói là quan cấp tá. Các bà – bà nào cũng bà úy, bà tá hoặc giám đốc nhà xuất cảng nọ, nhà nhập cảng kia.
Nơi nào càng nhiều người Việt thì bệnh nổ càng nhiều, nhiều nhất ở Mỹ. Ở Mỹ nhiều nhất ở California thứ đến Houston, Dallas….Nhiều người thích khoe khoang, khoác lác đến nỗi năm nào cũng về nước một lần để làm Việt kiều, để có dịp nói khoác, dù thân nhân sống hết ở Mỹ.
Căn bệnh này không phải chỉ người Việt ở nước ngoài mắc phải, trong nước từ Nam chí Bắc đều mắc cả. Đối với chính quyền thì sự khoác lác được nâng lên thành chính sách, đó là tuyên truyền dối trá để lừa gạt dân.
Ít lâu nay cánh Việt kiều về nước bớt nổ vì đồng bào trong nước qua thân nhân, bạn bè (ở nước ngoài) dần dần biết rõ đời sống Việt kiều lam lũ vất vả, tằn tiện dè sẻn từng xu (cent), thức dậy từ 2 giờ sáng xếp hàng tranh mua đồ bán seo (sale) hay lượn vòng cuối tuần mua hàng garare sale!.
Tất nhiên không phải ai cũng đi mua như thế, vả lại mua như thế không phải là xấu. Xấu ở chỗ hay khoác lác để biểu lộ sự giàu có, sang trọng hơn người nhưng thực chất không khá giả gì.
Chúng ta sống không thiết thực, chúng ta sống nông nổi.
Hôm ấy, mọi người gặp mặt đầu năm học để họp hội đồng nhưng dường như buổi họp trở thành buổi gặp gỡ để khoe giàu của các “đại gia” (???). Tôi vốn không thích phụ nữ cho lắm, (tất nhiên là ngoại trừ những người tôi yêu thương, quý mến và tôn trọng nhé!), thế mà trong cơ quan đến đâu cũng dễ gặp đàn bà và cái sự khoe khoang, người khoe xe, người khoe quần áo, kẻ khoe cái đầu tóc, kẻ khoe dâu rể mới,... thậm chí có kẻ khoe giàu hộ cho ông nọ bà kia ở tận đẩu tận đâu không liên quan gì đến mình. Ôi, cái bệnh khoe khoang đã trở thành căn bệnh trầm kha trong cái ngôi trường này từ bao giờ thế? Người người khoe giàu, nhà nhà khoe giàu, trẻ khoe, già khoe, họ hồn nhiên khoe mà không hề nghĩ đến có những người phải chạnh lòng khi nghe họ khoe. Đến bác bảo vệ cũng phải lên tiếng. Nực cười quá! Chẳng biết thái độ đối nhân xử thế học vứt đi đâu cả rồi ???
Tôi thầm nghĩ, những ngày tháng Bảy lịch sử này nhiều hoạt động hướng về ngày Thương Binh Liệt Sỹ 27/7, trong khi nhiều người đang tưởng nhớ đến công lao của bao anh hùng liệt sỹ đã hi sinh cuộc sống của bản thân mình cho độc lập mà ở đây sao không thấy ai nghĩ gì??? Trong đầu họ chẳng mảy may nghĩ rằng hôm nay họ được ngồi đấy khoe giàu là họ đang ngồi trên máu xương của lớp lớp người đi trước đã ngả xuống. Tôi cố tìm đâu đó trong những câu chuyện rôm rả ấy xem có ai đó có một ý nghĩ gì về ngày đó không. Tuyệt nhiên không có. Tôi đành bắt chuyện với một người đáng bậc mẹ của tôi và cố tình lái họ sang điều tôi đang suy nghĩ thì điều tôi nhận được là cái nhìn không thiện cảm rồi bị người đó lờ tôi đi nhanh chóng. Chắc trong đầu cho rằng tôi làm bộ. Người phụ nữ ấy trước đây khi con cái còn nhỏ, gia đình khá chật vật vì nuôi con ăn học thì tính tình rất khiêm nhường, cư xử dễ chịu khiến tôi rất tôn trọng. Nhưng nay thì mọi chuyện đã khác hoàn toàn. Người ấy cũng bị bệnh khoe giàu không khác gì họ, mà lại là khoe giàu hộ nữa chứ. Ôi dào...! Thế mới biết rằng không thể tin được rằng bản chất con người là bất biến. Có chăng nó chỉ tiềm ẩn bên trong và khi có cơ hội thì nó bộc phát ra ngoài mà thôi.
Nhiều kẻ suốt ngày quanh quẩn từ nhà ra ngõ, đến trường rồi lại về nhà với những chuyện vặt vãnh trong cuộc sống không thoát khỏi chủ đề cơm áo gạo tiền nhưng cứ tưởng mình hiểu xa biết rộng lắm. Họ nói như thể là biết tuốt, chẳng khác nào kẻ giảng đạo “khẩu thuyết vô bằng”. Tôi nghe và biết rằng họ đang nói dối, họ nói mà còn thấp thỏm lo bị lộ rằng mình đang nói dối. Thật tội nghiệp quá đi!
Tôi vốn là kẻ rất tin tưởng vào những đúc kết của cha ông qua các câu ca dao tục ngữ, nhưng giờ thì tôi băn khoăn đi tìm câu trả lời cho câu tục ngữ “Giàu làm chị, khó làm em”, rằng câu này liệu có đúng trong mọi trường hợp hay không? Cuối cùng tôi khẳng định là không hoàn toàn đúng trong mọi trường hợp. Ít nhất là với tôi trong cuộc sống và với tôi cả trong công việc. Mấy kẻ “đại gia” trong cơ quan hàng ngày vẫn nhìn tôi là một kẻ “nghèo mạt hạng” (không phải quá nhạy cảm tôi cũng đọc trong mắt họ rõ thấy điều đó) nhưng với tôi, tuyệt nhiên cái sự “đại gia” của họ chẳng hề có ảnh hưởng gì đến bản thân mình cả về chiều hướng tiêu cực lẫn tích cực. Ở đời chẳng ai cho không tôi cái gì và tôi cũng chưa bao giờ nhận không của ai cái gì. Có chăng là sự trao đổi lẫn nhau giữa kẻ có tiền với kẻ nghèo như tôi nhưng là tỷ phú về thời gian và công việc, về mồ hôi nước mắt, về trí tuệ tâm lực với nhau. Người ta giàu về vật chất, tôi giàu về trí tuệ. Đó là một điều chắc chắn. Tôi cũng phải trầy da tróc vảy mới có một điều gì đó. Tính tôi nếu nhận không của ai đó cái gì thì tôi không thể yên lòng hưởng thụ rồi quên đi được. Nhớ có lần vào dịp lũ lụt năm ngoái, lúc mẹ tôi chèo thuyền sang đón tôi về thì gặp một đồng nghiệp trong cơ quan, họ xuống hỏi thăm động viên và đưa mẹ tôi 100k. Thú thật trong lòng tôi lúc ấy không lấy gì làm thoải mái, tủi hơn là vui mừng. Tôi thấy thương mẹ mình lắm. Nước mắt tôi lăn vào trong. Sau đó tôi gọi ngay cho một đồng nghiệp chia sẻ và tỏ rõ quan điểm là tôi không muốn điều đó ở người bạn đồng nghiệp ấy. Bởi người đó với tôi vốn là như mặt trăng với mặt trời, không bao giờ muốn nhìn nhau. Chẳng qua đó là sự bằng mặt giả tạo. Tôi sẽ nhớ rất rõ câu chuyện đó và có cơ hội tôi sẽ trả. Đó là điều tôi cần làm.
Ở cơ quan tôi bây giờ “Âm thịnh, dương suy” trầm trọng. Bọn đàn ông “mặc quần lụa” dạo này có nguy cơ nhiều lên, và đàn bà “Trưng Trắc, Trưng Nhị” cũng ngày càng không ít. Những câu chuyện vui vẻ về cuộc sống ngày càng trở nên hiếm hoi lắm! Họ đến cơ quan ngoài giảng dạy chỉ thấy toàn những toan tính, đố kỵ, hẹp hòi, hơn thua. Quả thật cuộc sống vốn đã nặng nề càng trở nên nặng nề gấp bội với những tư tưởng và con người ấy. Tôi nói vậy không phải nói càn mà hoàn toàn có cơ sở. Tôi ít nhiều cũng có điều để tự hào rằng mình khác họ nhiều. Một người anh thân thiết của tôi ở Mỹ đã viết về tôi: “Với anh, em luôn là một thằng đàn ông đúng nghĩa và có lẽ còn "đàn ông" hơn cả vô số đàn ông trên cõi đời này. Anh nói như vậy là vì anh nghĩ một người đàn ông đúng nghĩa không thể hẹp hòi và thiển cận đến mức để những suy nghĩ và lời nói của mình làm tổn hại đến người khác cho dù ở bất kỳ cấp độ nào và về mặt tinh thần hay thể xác. Với ý nghĩ như vậy, nhìn chung quanh, đôi khi anh không thực sự thấy có nhiều "đàn ông". Vâng! Không chỉ đàn bà mới là những kẻ đáng chê trách, mà ngay cả đàn ông cũng không hơn gì.
Ôi chao cái sự đời...! Đúng như Cụ Nguyễn Du đã viết: “Bắt phong trần phải phong trần / Cho thanh cao mới được phần thanh cao”.
Với tôi bây giờ bức xúc gì thì viết ra điều đó để xã stress thôi, chẳng có gì phải lo ngại. Từng đi khắp Nam Bắc đến vùng Tây Nguyên xa xôi, từng cống hiến tuổi xuân cho xã hội, từ nơi đô hội phồn hoa đến chốn rừng thiêng nước độc tôi đều nếm trải. Nếm thất bại nhiều hơn thành công, trải chông gai nhiều hơn bằng phẳng. Với tôi bây giờ dường như mọi biến cố trong cuộc đời không còn tác động nhiều đến tâm lý nữa. Tôi muốn làm một kẻ vô cảm trước những cám dỗ vật chất nhưng phải mềm lòng trước những mảnh đời bất hạnh mà thôi.
Nhân đây tặng thêm bài viết hay về sự khoe khoang:
Từ đứa nhỏ khoe cái áo mới đến người lớn khoe có cái nhà đẹp, cái xe đắt tiền bản chất không khác nhau (thích được khen). Người Việt chúng ta có rất nhiều thứ để khoe (quần áo, xe cộ, nhà cửa, tiền của, gia thế, địa vị, con cái…). Về khoe quần áo, một bữa tiệc cưới gây ấn tượng mạnh cho tôi mãi đến bây giờ. Bàn tôi có 10 người gồm 5 bà, 2 đứa bé một Việt, một Mỹ với mẹ em và tôi. Ăn chưa hết món thứ nhất thì bà mặc áo dài xanh đứng lên bỏ đi, lúc sau bà ta mặc váy đỏ, sơ – mi đỏ rực rỡ, cổ đeo giây chuyền vàng to bản vàng khè nhí nhảnh đi vào. Bốn bà kia thấy thế lần lượt từng bà đứng lên, bàn ăn lại có 4 bộ quần áo mới xanh xanh, đỏ đỏ. Nhưng chưa hết, ăn xong chừng 3 món hai bà ngồi giữa đứng lên, ba bà nữa đứng lên, làm bàn ăn bỏ trống một nửa. Lúc sau bàn chúng tôi có 5 bộ quần áo mới nữa vàng vàng, xanh xanh, đỏ đỏ; vàng đeo đầy cổ, đeo cả ở 2 tay, 2 chân.
Em bé Mỹ ngồi bên tôi trố mắt ra nhìn, bé hỏi tôi:
- Sao các bà thay đồ hoài vậy?
May lúc ấy ông thợ ảnh đến, tôi nói tránh đi:
- Các bà ấy thay đồ để chụp ảnh. Người Việt Nam thích chụp ảnh!
Tôi còn được nghe nói có những bữa tiệc chẳng những các bà mà cả các ông cũng đi thay bộ mã tới 2, 3 lần. Có lẽ trên thế giới không có người nước nào có lối sống kỳ lạ như vậy. Tại chúng ta mang nhiều mặc cảm đói rách chăng? Có thể thế, cộng thêm tính khoe khoang sẵn có.
Người có tiền thì may, người không có tiền đi thuê ở mấy tiệm đồ cưới, nhưng cũng có những người dám tới mấy tiệm bán quần áo, nữ trang sang trọng của người Mỹ mua về mặc đi ăn đám cưới sau đó đem trả lại lấy tiền về. Lối mua bán kém lương thiện như thế ở đâu cũng thấy nói tới.
Chúng ta có nhiều cái khoe, trong các cuộc gặp gỡ, họp mặt, người ta hay tự giới thiệu tôi là Kỹ sư A và đây, vợ tôi Tiến sĩ M. Ngoài giới thiệu bản thân người ta còn tìm cách để có dịp nào đó trong câu chuyện khoe về gia thế, dòng dõi qúi phái của mình, khoe cái xe Cadillac, Mercedes mới mua ...
Khoe trong chỗ bạn bè quen biết chưa đủ, đôi khi người ta còn viết báo, làm thơ khoe vợ (hay chồng) trước đây nắm chức vụ gì ở Việt Nam, con cái mấy người có bằng bác sĩ, kỹ sư… để bà con xa gần đều biết.
Trong một cuộc hội nghị văn chương có tính cách quốc tế nọ, vị đại biểu Việt Nam thay vì trình bày những vấn đề liên hệ lại tự “giới thiệu” trước đây mình làm gì, sau năm 1975 sang Mỹ học đậu Bachelor rồi đậu tới cả Master. Ông ta quên rằng trong giới văn, thi sĩ người ta không để ý đến bằng cấp mà chú trọng vào tài năng thực sự. Thi hào Nguyễn Du chỉ có bằng Tú Tài, văn hào Anatole France nước Pháp rớt Tú Tài, thi sĩ Tản Đà Việt Nam hình như không có cái bằng nào cả.
Tính khoe khoang của chúng ta thật quá đáng.
Việc khoe khoang cái mình có đã xấu, đã kỳ nhiều người đi xa hơn khoe khoang những cái mình không có để người khác khen hoặc phục nể. Đó là nói khoác, nói không đúng sự thật.
Thời nào và ở đâu chẳng có người nói khoác nhưng ngày xưa người ta nói khoác (nói phét) không hẳn để khoe hão về mình mà nói làm cho người khác ngạc nhiên, nói cho vui nên nói khoác mà có khi vẫn để cho người ta biết mình nói khoác. Mời độc giả đọc bài thơ do Cụ Ôn Như Nguyễn văn Ngọc sưu tập đăng trong Nam Thi Hợp Tuyển (Nhà xuất bản Bốn Phương tái bản, trang 85) để hiểu người xưa nói khoác:
Anh Nói Khoác
Ta con ông Cống, cháu ông Nghè,
Nói có trên trời dưới đất nghe.
Sức khoẻ Hạng Vương cho một búng,
Cờ cao Đế Thích chấp đôi xe.
Nhảy ùm xuống biển lôi tàu lại,
Chạy tốc lên non bắt cọp về.
Độ nọ vào chơi trong nội phủ,
Ba ngàn công chúa phải lòng mê.
Vô Danh
Đọc bài thơ trên chúng ta thấy tức cười, biết là nói khoác nhưng đọc cho vui, đọc để giải trí. Tuy nhiên chẳng ai ưa người chuyên môn nói khoác.
Câu chuyện xưa kể đại khái một ông nói khoác khoe mới trông thấy trái bí to bằng cái nong phơi lúa (đường kính độ 2 mét hay 6 feet). Ông ngồi bên thấy thế nói:
- Bác nói trái bí to bằng cái nong đâu có lớn lắm, hôm trước tôi thấy một cái chảo to bằng cái đình làng mới khiếp chứ!
Ông nói khoác hỏi:
- Bác nói phét rồi, người ta đúc cái chảo quá to như thế để làm gì chứ?
- Ấy, để nấu trái bí của bác!
Ngày nay bản chất của nói khoác thay đổi, danh xưng cũng thay đổi, số người nói khoác tăng lên gấp bội có lẽ do cuộc chiến tàn khốc và kéo dài vừa qua làm xã hội xáo trộn, luân lý đạo đức suy đồi, lòng người đảo điên theo. Người ta nói khoác không phải để vui chơi, đùa giởn như xưa mà nói khoác để lòe người khác, để đề cao mình và nói khoác quá nên kêu là “nổ”. Nổ như đại bác, nổ như kho đạn nổ.
Những năm trước Việt kiều về thăm quê ăn mặc se sua, tay cầm chai nước, vàng đeo đầy người hỏi ra nếu không là bác sĩ thì cũng kỹ sư, luật sư, chức vụ dở lắm cũng giám đốc (manager), tổng giám đốc. Đàn ông nếu trước kia đi lính thì nói khoác là sĩ quan, quan cấp úy thì nói là quan cấp tá. Các bà – bà nào cũng bà úy, bà tá hoặc giám đốc nhà xuất cảng nọ, nhà nhập cảng kia.
Nơi nào càng nhiều người Việt thì bệnh nổ càng nhiều, nhiều nhất ở Mỹ. Ở Mỹ nhiều nhất ở California thứ đến Houston, Dallas….Nhiều người thích khoe khoang, khoác lác đến nỗi năm nào cũng về nước một lần để làm Việt kiều, để có dịp nói khoác, dù thân nhân sống hết ở Mỹ.
Căn bệnh này không phải chỉ người Việt ở nước ngoài mắc phải, trong nước từ Nam chí Bắc đều mắc cả. Đối với chính quyền thì sự khoác lác được nâng lên thành chính sách, đó là tuyên truyền dối trá để lừa gạt dân.
Ít lâu nay cánh Việt kiều về nước bớt nổ vì đồng bào trong nước qua thân nhân, bạn bè (ở nước ngoài) dần dần biết rõ đời sống Việt kiều lam lũ vất vả, tằn tiện dè sẻn từng xu (cent), thức dậy từ 2 giờ sáng xếp hàng tranh mua đồ bán seo (sale) hay lượn vòng cuối tuần mua hàng garare sale!.
Tất nhiên không phải ai cũng đi mua như thế, vả lại mua như thế không phải là xấu. Xấu ở chỗ hay khoác lác để biểu lộ sự giàu có, sang trọng hơn người nhưng thực chất không khá giả gì.
Chúng ta sống không thiết thực, chúng ta sống nông nổi.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét