NGỤ NGÔN

Ta bạt mạng kéo theo người bạt mạng

Nên cơn vui thường kéo theo cực hình

Nên tương lai bằn bặt ở lòng mình

Nên bất hạnh ngập đầu ai vô tội

Người mới lớn cửa hồn chưa bám bụi

Vội vàng chi mở rộng cánh tin yêu ?

Biết đâu ta lẩn quẩn một đời, liều

Chuyên đội lốt thánh nhân đi ... lường gạt

Thứ Tư, 13 tháng 3, 2013

Lại Đây Thơm tý Hỡi Người Điêu Ngoa..


Thơ Du Nguyên đã mới, đã “điêu ngoa”, đã lạ lại được “chàng trai” Hoàng Xuân Họa, sinh năm 1939 với hai lần “Trót một thời yêu” và viết cuốn dạy cách làm thơ bình thì còn gì bằng nữa. Một người “điêu ngoa” trẻ trung gặp một người “điêu toa” thâm trầm, uyên bác. Đúng là một cặp bài trùng trời sinh giữa biển thơ thời mở cửa!Những cái Du Nguyên viết có phải là thơ không nhỉ? Mới đọc vài dòng thì thật không thể nhịn cười rồi lặng đi trong suy ngẫm. Cấu tứ lạ, ngôn từ lạ, tràn ngập âm thanh và hình ảnh lạ, cách thể hiện lạ nhưng đằng sau những con chữ “điêu ngoa” lạ kia là cảm quan của người viết trước bộn bề cuộc sống, trước lòng người và nhân tình thế thái một cách tinh tế và sâu sắc. Cái cách thể hiện độc đáo, đôi khi mang âm hưởng dân gian tạo một ấn tượng khó phai đến mức ám ảnh khi đã hiểu và cảm. Ô! Thế là thơ chứ còn gì nữa, thơ đích thực ấy chứ, mà cái thú là thơ Du Nguyên không hề giống ai, không như bây giờ đọc thơ cứ phải nhấc mũ chào liên tục, hoặc “mới” và ” “hiện đại” đến mức người đọc không hiểu họ viết cái gì!
Tôi không có duyên may được đọc hết cả tập thơ của Du Nguyên nhưng chỉ đọc mấy bài: Lại đây thơm tý, Điêu ngoa, Mùa hạ cuối cùng, Lẻ, Niệm nhưng đã để lại trong tôi một ấn tượng khó phai. Tôi yêu cái “điêu ngoa” của Du Nguyên khi nói rằng:
Tôi cũng điêu ngoa
Giống họ
Khi nói yêu anh.

Tôi đồng cảm cùng Du Nguyên trước những miệng lưỡi “điêu ngoa: của thế gian, giấu đi bao thói hư tật xấu sau những mỹ từ bóng bẩy, những khuôn mặt từ bi, những huyễn hoặc và tự thỏa hiệp mình. Và cái “điêu ngoa” của Du Nguyên sao mà thật và trong sáng đến thế.
Rồi bài: “Mùa hạ cuối cùng”, hình tượng thơ “những chiếc bong bóng” để lại cho người đọc bao ám ảnh và suy ngẫm. Những câu cuối làm cho người đọc day dứt mãi trước cảnh:
Cô gái có thói quen thổi những chiếc bong bóng
Nghe những điệu hát của người Digan khi buồn
Cô gái ấy cũng ra đi vĩnh viễn
Theo mùa hạ tụt huyết áp cuối cùng.

Hình tượng thơ: “Theo mùa hạ tụt huyết áp cuối cùng” chắc chỉ có trong thơ của Du Nguyên.
Và khi đọc: “Lẻ” tôi gai người trước lối thể hiện độc đáo của Du Nguyên. Tôi tự hỏi mình: có phải ta cũng mang mấy đồng xu lẻ để mua những khát vọng cuộc đời, để khi hiểu ra thì đã muộn:
Tôi đã khóc
Vì trong giấc mơ ấy, tôi không thương mình
Mà đi thương nỗi cô đơn thuộc về người khác
Rồi giấc mơ bỏ tôi đi
Đồng xu cuối cùng cũng biến thành đường chỉ tay mới
Đứt gãy những quãng mùa buồn bỏ lại phía sau.
Tôi là kẻ khất thực đêm
Trắng tay đi yêu nỗi cô đơn không phải của mình.

Đến ngay cả bài “ Niệm” cũng có những cách tân với những sắc màu, âm thanh, nhịp nhạc rất lạ:
cây cơm nguội rắc vàng xuống phố
Tháng Ba hoe xanh sũng mắt cào cào
Sầu đông tím chở quạnh buồn lang thang trên dốc gió
Rưng rức heo may

Trong khung cảnh đó:
Nơi cơn giông màu đỏ tháng Ba chưa tắt
Anh đi ngược phía em
Cầm chiếc ô ố màu mận chín
Tìm cỏ cô niệm.

Và rồi:
Chúng ta đã không tìm thấy nhau dưới gốc thược dược già
Tháng Ba vẫn thế
Xanh xưa trong ánh mắt veo tròn.

Đúng là một giọng điệu lạ, đầy sự sáng tạo và hiện đại, đầy cá tính, sắc sảo, dân dã mà không kém phần sang trọng, hứa hẹn sẽ có những bài hay hơn, những tập được nhiều bạn đọc mến mộ hơn. Ai không tin chứ tôi tin chắc như vậy và chỉ lo, yêu thơ Du Nguyên, nếu có ngày duyên may được gặp lại lỡ miệng: “Lại đây thơm tý hỡi người điêu ngoa” thì có khi lại chuốc họa vào thân!
        Trần Vân Hạc

Chùm thơ của Du Nguyên:

LẠI ĐÂY THƠM TÝ
ngày hiu hiu
lòng hiu hiu
líu tíu như quả cà kiu
chiều tiu híu
em buông xíu xíu.

a ơi bé tí
à ơi lớn tí
à ơi hay xí*
em già rồi mà tâm hồn bé tí.

Bao giờ hết buồn tí
Đem sầu hong tí
Cho vừa lòng gió tí
đỡ sầu cơn môi tí
bé tí có về tí?

ngày còn hiu hiu
lòng còn hiu hiu
chiều còn tiu híu
em còn buồn xíu
xiu xiu xiu xiu

à ơi bé tí
à ơi lớn tí
à ơi hay xí
em già rồi mà tâm hồn lí tí.

nào
lại đây thơm tí.
—————–
* cô gái cứ hở miệng ra “xí” và hay buồn

ĐIÊU NGOA
Và lại bắt đầu buồn bằng ngón chân phờ phạc
đốm nắng điệp ngôn bằng những ca từ mụ mị
căn nhà, mạng nhện, giá sách, quạt điện
tôi đang gõ
những điêu ngoa

thật ra thì
tôi chán nắng lắm rồi
chán những cơn mê đêm kim phút kim giờ nhàu nhĩnh
chán tôi lệch kênh nỗi nhớ người
nhớ luôn cả điêu ngoa.

lại huyễn hoặc nỗi buồn theo thời gian
sẽ chỉ còn lại một châm nhỏ suy nhất
của một tuyệt vọng
tất cả chúng ta vẫn có thói quen tự thoả hiệp mình
rồi cứ thế
đi bằng những cái lưỡi điêu ngoa mà quên nhau.

Sớm nay thật sớm
Tôi ra chợ
nhặt về cho mình những dạng chiếc lưỡi
sấp – ngửa của những kẻ bán – mua.

Thật ra thì
Tôi cũng điêu ngoa
giống họ
khi nói rằng tôi vẫn yêu anh.

MÙA HẠ CUỐI CÙNG
Trong căn phòng chật chội mùi hoa khô
Mùa thu dường như già cỗi
Đàn kiến đi từng bước
Chạm vào vết thương nhỏ trên bức tường cô độc
Nơi đó mùa đông đang ngủ rất say.

Cô gái có thói quen thổi những chiếc bong bóng lên trời
Nghe điệu hát của những người Digan tự do
giữa thành phố chật chội mắt kính
Những mắt kính cô độc
như bức tường có vết thương nhỏ kia
Những mắt kính người ta đeo chống bụi
Lô nhô ngoài đường.

Trong căn phòng có những tấm ảnh xộc xệch
Người đàn ông ấy đã vĩnh viễn ra đi
Khi hôn cô qua một cặp kính
Ôi cái hôn thật nhạt
Như những ngày nắng cuối cùng của mùa hạ tụt huyết áp
đi qua.

Có một buổi sáng
Những chú họa mi đi vắng
Mùa đông buồn bã trượt dài trên chiếc ghế sô- fa nâu
Đàn kiến nhẩn nha cõng một sợi tóc bạc
lấp vào vết thương nhỏ trên bức tường đang ngủ say ấy
Từ hai hốc mắt cô nhỏ ra một thứ nước vị biển
Như mùa đông lạnh lẽo bất tận.

Cô gái có thói quen thổi những chiếc bong bóng
Nghe những điệu hát của người Digan khi buồn
Cô gái ấy cũng ra đi vĩnh viễn
Theo mùa hạ tụt huyết áp cuối cùng.

LẺ
Trong giấc mơ
Tôi chỉ còn mấy xu lẻ
Như người điên chỉ còn lại nụ cười để giao thiệp với cuộc đời
Và bằng cách đó, tôi có thể mua một ít niềm vui
Treo cành loang niệm
Ngày không còn mùa đông trôi trên bàn tay
Lọn tóc xoăn chẳng thể mượt mà cả điều giản đơn nhất
Tôi cầm lược chải từng sợi tóc rối
Chỉ còn mấy xu lẻ nữa thôi
Và tôi mơ, giấc mơ tật nguyền.
Người đàn ông ấy nói lời yêu khi tôi cạn kiệt những sắc màu thiếu thắt
Người bạn ấy nói lời xin lỗi vì đã bỏ tôi lại
Khi tôi phải cảm ơn điều đó vì cho mình được nhấm nháp nỗi cô đơn
Kỉ niệm gọi quay về khi tôi chỉ còn mấy xu lẻ
Và tôi hát, bài hát tật nguyền
Tôi yêu tôi trong bóng tối.
Còn ai ngồi bên tôi trong những đêm tháng Tư rệch rạc
Khi ngoài phố, chiếc đèn cao áp đã ngủ quên
Khánh Ly cũng không hát nữa
Tôi gặp Trịnh trong giấc mơ buồn.
Có một lần, tỉnh dậy sau cơn mê dài tan cơn ngái ngủ
Tôi đã khóc
Vì trong giấc mơ ấy, tôi không thương mình
Mà đi thương nỗi cô đơn thuộc về người khác
Rồi giấc mơ bỏ tôi đi
Đồng xu cuối cùng cũng biến thành đường chỉ tay mới
Đứt gãy những quãng mùa buồn bỏ lại phía sau.
Tôi là kẻ khất thực đêm
Trắng tay đi yêu nỗi cô đơn không phải của mình.

NIỆM
Nơi con đường mùa mưa
cây cơm nguội rắc vàng xuống phố
Tháng Ba hoe xanh sũng mắt cào cào
Sầu đông tím chở quạnh buồn lang thang trên dốc gió
Rưng rức heo may.

Nơi cơn giông màu đỏ tháng Ba chưa tắt
Anh đi ngược phía em
Cầm chiếc ô ố màu mận chín
Tìm cỏ cô niệm.

Nơi con đường xập xòe loài sẻ nâu líu ríu
Ta đi tìm nhau dưới gốc thược dược già
Đã mấy mùa rồi cúc chẳng bung tiếng hát
Trong veo xưa.

Có một ngày sau những tháng năm cạn khô như xác mướp
Em quên mất khuôn mặt anh
khi chạm vào ánh mắt của người đàn ông xa lạ
Em thôi nhắc về ngày cũ
Mùa gió chiều run rút hoang liêu.

Chúng ta đã không tìm thấy nhau dưới gốc thược dược già
Tháng Ba vẫn thế
Xanh xưa trong ánh mắt veo tròn
.

Không có nhận xét nào: